“Het idee is dat de ondernemer zijn bedrijf op dezelfde manier kan blijven runnen, maar met een extra instrument in handen om het grondwaterpeil te sturen.”
Martine Bijman – Water, Land & Dijken
Veeteelt
Het Noord-Hollandse veenweidegebied wordt grotendeels beheerd door melk- en vleesveehouders. Zij hebben baat bij een voldoende laag slootwaterpeil om met machines het land op te kunnen en het vee te weiden. Maar een laag waterpeil heeft een groot nadeel: wanneer het veen in contact komt met zuurstof breekt het af. Daardoor daalt de bodem en wordt CO2 uitgestoten. Veenafbraak speelt vooral in de zomer, wanneer de grondwaterspiegel door droogte soms tot meer dan een meter onder maaiveld zakt. De hoge temperaturen in de zomer versterken het afbraakproces.
Vernatten van de bodem vermindert veenafbraak aanzienlijk. In het Innovatieprogramma Veen (IPV) onderzoeken we de werking van zogenoemde drukdrains bij onze melkveehouder in Assendelft. Door met deze drains (vooral in de zomer) water te infiltreren, zakt de grondwaterstand niet of minder waardoor de bodem nat blijft en er minder veen oxideert. Om het effect van drukdrains te kunnen beoordelen vergelijken we de drukdrainpercelen met naastgelegen referentiepercelen zonder drains. Met peilbuizen monitort Wageningen UR wat er daadwerkelijk gebeurt met het grondwaterpeil.
In de zomer van 2019 maakten we onderstaand filmpje over de experimenten met drukdrains.
Drukdrains
Drukdrains: hoe werkt het?
Wat weten we nu?
Met drukdrains blijkt de grondwaterstand goed te sturen. De zomers van 2019 en (vooral) 2018 waren erg droog, in beide zomers wist onze melkveehouder de grondwaterstand op zo’n 30 cm onder het maaiveld te houden. Het gras op de percelen met drukdrains herstelde sneller dan het gras van de referentiepercelen.
In 2019 hebben we wat verbeteringen doorgevoerd aan het systeem. Zo moesten we de drukvaten vervangen door nieuwe vaten die sterk genoeg zijn voor de slappe veenbodem en de hoge druk van het omliggende grondwater.
Wat gaan we verder onderzoeken?
In het voorjaar van 2020 gaan we automatiseren, waardoor de pompen vanzelf worden aangestuurd op basis van metingen in het veld.
Daarnaast leggen we in 2020 greppelinfiltratie aan, als alternatief voor drukdrains. Die greppels liggen al in het veenweidegebied, bedoeld om overtollig water af te voeren naar de sloot. In plaats van afvoeren kun je ze ook gebruiken om water aan te voeren. Hoe effectief dit is en wat de consequenties zijn voor het graslandgebruik gaan we onderzoeken. In deze factsheet kun je zien welke metingen er worden uitgevoerd bij de percelen met drukdrainage.
We meten ook de uitstoot van broeikasgassen en het effect van vernatting op weidevogels. Lees meer op de pagina Onderzoek.
Naast drukdrains onderzoeken we ook de kansen van natte gewassen.
Update pagina: maart 2020